GERÇEK KİŞİLERDE İŞE BAŞLAMA – İŞYERİ AÇILIŞI

İnşaat Mühendisi olarak Mesleki Odanıza kaydınızı yaptırdıktan sonra Vergi Kaydınızı açtırmanız gerekmektedir.
İşe başlamanın, “İşe Başlama/Bırakma Bildirimi” ile bağlı bulunulan vergi dairesine mükellefin kendisi tarafından veya 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca (S.M.Mali Müşavirler) işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir. İşe başlama dilekçesini www.gib.gov.tr adresinden temin edebilir veya bir Mali Müşavir yardımıyla söz konusu bildirimi Vergi Dairesine verebilirsiniz. Bildirime eklenmesi gereken belgeler ise; İşyerinin mülkiyeti adınıza kayıtlı ise Tapu Fotokopisi değilse Kira Kontratı, Kimlik fotokopisi ve aslı, ikametgah, Oda faaliyet belgesi, Noterden imza beyannamesidir.  Bildirimin verilmesi takiben 2 gün içerisinde Vergi dairesinden Yoklama memuru işyeri adresinize açılış tespiti için gelecektir. Ertesi gün de Vergi Levhanız Mali müşaviriniz tarafından Size verilecektir.
Vergi açılışının yapıldığı tarih itibariyle eski adıyla Bağkur yeni adıyla 4b sigortalısı olmuş sayılırsınız ve prim ödeme yükümlülüğünüz vardır. Eğer bu işinizin yanında başka bir işyerinde ssk lı (4a) olarak çalışıyor iseniz o zaman sigortanız 30 tam gün ödendiği müddetçe bağkur zorunluluğunuz ortadan kalkar. SSK dan çıkışınız yapıldığı gün bağkur tekrar devreye girer.  30 günden eksik çalışmış gösterilirseniz eksik kalan günler için bağkur primi ödemek zorunda kalırsınız.

KULLANILAN YASAL BELGELER

Mükelleflerin tutulan kayıtları ve üçüncü şahıslarla olan muamelelere ait kayıtlarını belgelendirmesi bir zorunluluktur. Serbest meslek erbabı olmanız nedeniyle Serbest meslek makbuzu edinmeniz gerekecektir. Kullanılacak bu belgelerin, anlaşmalı matbaalarca basılmış olması veya noterlere tasdik ettirilmiş olması gerekmektedir. Vergi açılışını takiben Vergi levhanız ile bu belgeleri bastırmanız için 30 gün süreniz olacak. Mükelleflerin işi bıraktıklarında, kullanılmamış belgeler ile en son kullanılan ciltleri, vergi dairesine ibraz ederek,  kullanılmamış belgelerin iptalini sağlaması gerekmektedir. Dolayısıyla kullanıp kullanmadığınıza bakılmaksızın bu Ciltleri 5 yıl süreyle saklamanız kanuni zorunluluktur.

ÖDEMELERİN BELGELENDİRİLMESİ

Serbest meslek erbabı olarak ; diğer tüm vergi mükellefi olanlarla ya da esnaf muaflığından faydalananlar (basit usul) ile yapacağınız ticari işlemler ile nihai tüketicilerden yapacağınız mal ve hizmet bedellerinin  7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme  zorunluluğunuz bulunmaktadır. Yani bir başka deyişle 7.000 TL yi aşan bir işlemde nakit olarak elden para ödemesi veya tahsilatı yapamazsınız. 7.000 TL lik sınırın hesaplanmasında faturanın tutarına bakılır, eğer fatura 7.000 TL ise bu rakamı parça parça da tahsil etseniz her parça tahsilat banka kanalıyla yapılması gerekmektedir.  Sizlere önerim bu kanuni haddin altında olsa da mümkün olduğunca bütün ödemelerinizi banka kanalıyla belgelemeniz lehinize olacaktır.

DEFTER TUTMA MECBURİYETİNİZ

Serbest Meslek Kazancı elde ettiğinizden dolayı, Serbest meslek kazanç defteri  tutmanız ve işlemleri günü gününe kaydetmeniz gerekmektedir. Bu kayıt nizamını bir Mali Müşavir sizin adınıza yapacaktır. Her ay’ ın alış-satış belgelerini takip eden ay’ın 20 sine kadar Mali müşavirinize ibraz etmeniz gerekecektir. Serbest Meslek faaliyetinizin yanında başkaca bir ticaretle de uğraşmak isterseniz ayrıca işletme defteri de tutmanız gerekecektir. Örneğin Proje çizimi yapmanız serbest meslek faaliyetidir ancak müteahhitlik yapmak veya inşaat malzemesi satışı yapmak ticari faaliyete girer. Tabi ki bu ticaret için Meslek odanız ile görüşüp onay almanız gerekebilir. Meslek mevzuatınızın izin verdiği ticaretler ile uğraşmanız gerekir.

DEFTER TASDİKİ

Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler tutacakları defterleri işe başlamadan önce tasdik ettirmek zorundadırlar.
– Öteden beri işe devam etmekte olanlar, defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda,
– Defterlerin dolması dolayısıyla veya diğer sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya zorunlu olanlar, bunları kullanmaya başlamadan önce,
– Defterlerini ertesi yıl da kullanmak isteyenler Ocak ayı içinde tasdik ettirmek zorundadırlar.
Defter ve  belgeleri, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıl süreyle muhafaza etme zorunluluğu bulunmaktadır.

HİZMET BEDELLERİNİZİN BELGELENDİRİLMESİ

Yapacağınız hizmet satışlarınızdan dolayı elde edeceğiniz kazançlarınız karşılığında Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeniz gerekecektir. Bu Fatura yerine geçen resmi bir belgedir. Eğer bir vergi mükellefine hizmet verdiyseniz keseceğiniz Serbest meslek makbuzunda %20 oranında Gelir Vergisi Kesintisi(Stopaj) yapmanız gerekecektir, Örnek verecek olur isek 5.000 TL ye anlaştığınız bir proje çizim işleminde keseceğiniz Serbest Meslek Makbuzu Aşağıdaki gibi olacaktır.

Brüt Tutar           : 5.102,04.- TL
KDV %18              :    918,37.- TL
Toplam                 : 6.020,41.- TL
GV Kesintisi %20 : 1.020,41.- TL
Net Alınan Tutar : 5.000,00.- TL

Örnekte Gelir vergisi kesintisi tutarı 1.020,41.- TL Hizmet verdiğiniz firma tarafından sizin adınıza Vergi Dairesine ödenecektir. Bu tutarın ödenmesi o firmanın sorumluluğundadır ve Sizin adınıza 3 ayda bir yapılan Kâr hesaplamaları sonunda verilecek Geçici Vergi Beyannamesinde hesaplanan Gelir verginizden düşülecektir.

İŞLETME GİDERLERİNİZİN BELGELENDİRİLMESİ

Serbest Meslek faaliyetlerinizde hasılat elde etmek için yaptığınız işle ilgili tüm masraflarınızı belgelemek kaydıyla gider olarak hasılattan düşmeniz mümkündür. Belgesiz yaptığınız hiçbir harcama Vergi matrahınızdan indirilmez, dolayısıyla belge almama gibi eski alışkanlıklarınız varsa bunları bir kenara bırakıp cebinizden çıkan bütün paraların karşılığında karşı taraftan (fiş,Fatura,Makbuz vb) belge isteyiniz. Almadığınız her bir belgenin % 15 ila % 35 inin vergi olarak karşınıza çıkacağını unutmayın.

MUHTASAR VE KDV BEYANNAMELERİ

KDV beyannamesi; yaptığınız Hizmet işi nedeniyle düzenlediğiniz Serbest Meslek Makbuzlarındaki Tahsil etmiş olduğunuz KDV tutarları ile almış olduğunuz faturalardaki KDV tutarlarının karşılaştırılması neticesinde verilen beyannamedir. Eğer tahsil etmiş olduklarınız fazla ise bu durum KDV ödemesi çıkmasına yol açacaktır. Tersi durumunda ise bir sonraki ay’ a devir edecektir. Bu beyanı her ay Mali müşaviriniz KDV beyannamesi ile hesaplayıp ödemesini yapmanız için size bildirecektir.
Muhtasar Beyannamesi ; Kira ödemeleri, İşçi ücret ödemeleri, Gider Pusulası ile Alım veya Serbest meslek ödemeleri yapmanız durumunda kesilen gelir vergilerini bildirmek üzere düzenlenen beyannamedir. Eğer bu türde bir ödemeniz var ise stopaj ödemesi adı altında aylık veya seçime göre üç ayık dönemlerde stopaj ödemeniz çıkacaktır. Örnek verecek olursak 1.000.- TL kira ödemesi yaptığınızda 250 TL, Asgari ücretle işçi çalıştırmanız durumunda 106,81 TL aylık stopaj ödemesi çıkacaktır ve bu ödeme dönemi takip eden ay’ın 26. Günü ödenecektir. Kira ödemeniz faturalı ise yani kiraya veren kişi vergi mükellefi ise kira stopajı ödemezsiniz  

GEÇİCİ VERGİ BEYANNAMELERİ

Faaliyetlerinizden dolayı elde ettiğiniz hasılatlarınızdan, bu hasılatları elde etmek için katlandığınız giderlerin çıkarılması neticesinde hesap edilecek olumlu fark;  Kâr ı oluşturacaktır. Bu Kâr’ ın %15 ini Şubat – Mayıs – Ağustos ve Kasım aylarının 17. Günü Mali müşavirinizin vereceği Tahakkuk fişi ile ödemeniz gerekecektir. Eğer fark olumsuz çıkarsa bu durumda Zarar oluşacak ve vergi çıkmayacaktır. 

FORM BA – FORM BS
Mükellefiyetiniz ilk açıldığı yıl İşletme Hesabı esasına göre 2. Sınıf tacir olarak defter tutacaksınız, eğer takip eden yıllarda belirlenen hadleri aşarsanız Bilanço esasına göre defter tutmanız gerekecektir. 
Bilânço esasına göre defter tutan mükelleflerin aylık alış veya satışlarından 5.000 TL yi aşan (2017 yılı)
Mal ve hizmet alışlarını, (Form Ba)
Mal ve hizmet satışlarını, (Form Bs) ile aylık dönemler halinde bildirmeleri gerekmektedir.  Bildirimlerin; ilgili dönemi takip eden ayın ilk günü ile son günü akşamı 24:00’e kadar e-beyanname üzerinden verilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, Ba-Bs bildirim hadlerini aşan hiçbir alış ve satış bilgisi olmasa dahi mükelleflerin  “boş olarak” bildirim verme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu bildirimleri Mali Müşaviriniz yapacaktır.

GELİR VERGİSİ BEYANNAMELERİ

Faaliyetlerinizden dolayı elde ettiğiniz Kâr için 3 er aylık dönemler halinde verilmiş Geçici vergi beyannamelerinden sonra her yılın mart ayında bir önceki yılın Toplam Kâr’ ı tekrardan hesap edilip Gelir Vergisi Beyannamesi verilecektir. Bu beyannamede hesap edilen vergiden, daha önce ödemiş olduğunuz geçici vergiler düşülecektir. Gelir vergisi artan dilimli olduğundan Kâr’ a  uygulanacak oran %15’ i geçebilir dolayısıyla ödemiş olduğunuz geçici vergiler, Hesap edilen Gelir Vergisini karşılayamayabilir. Bu beyannamede varsa ilaveten eğitim-sağlık harcamaları, bireysel emeklilik ödemeleri, Bağkur primleri, çocuğunuzun özel okul ödemeleri gibi harcamalarınızı da düşebileceğinizi belirtmek isterim ancak tabiki belgeli olmak şartıyla. Bu konuda Mali müşaviriniz sizi yönlendirecektir. 05.05.2016 tarihli resmi gazete ile yayınlanan Gelir vergisi 292 seri numaralı genel tebliği ile ilk kez işyeri açan gençlere vergi istinası getirilmiştir buna göre 29 yaşını doldurmamış genç girişimciler diğer şartları sağlamak koşuluyla 75.000 TL ye kadar olan Kazançlarının vergisini ödemeyeceklerdir.

DEĞİŞİKLİKLERİN VERGİ DAİRESİNE BİLDİRİMİ

İş veya ikamet yeri adres değişikliklerinin,  Yeni bir vergiye tabi olmayı, mükellefiyet şeklinde değişikliği veya mükellefiyetten muaflığa geçmeyi gerektiren değişiklikler ile aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan işyerlerinizin sayısında artış veya azalış olduğunda (şube-İrtibat ofisi açılışı) bu değişikliğin 1 ay içerisinde vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.

SGK MÜDÜRLÜĞÜ’NE İŞYERİNİN BİLDİRİMİ VE İŞÇİ ÇALIŞTIRMA

İşyerinizde işçi çalıştırmaya başladığınızda bu durumu SGK İl Müdürlüğüne İşyeri Bildirgesi ile en geç işçi çalıştırmaya başladığınız gün bildirmeniz kanuni zorunluluktur. İşçi çalıştırdığınız dönem içerisinde yaptığınız maaş ödemeleri için Mali müşaviriniz; Ücret bordrosu, hesap pusulası, puantaj cetveli  düzenleyecek ve  her ay düzenli olarak işçinize maaşını öderken imzalatacaksınız. İşçinizle ileriki tarihlerde herhangi bir ihtilaf olduğunda imzalatmadığınız her bordro için maaşını tekrar ödemek zorunda kalabilirsiniz. 5 ve üzerinde işçi çalıştırmanız durumunda maaşlarını kanunen banka kanalıyla ödemek zorundasınız. Ancak benim tavsiyem 1 işçiniz de olsa maaşını bankadan öderseniz bu durum kanıt niteliği taşıyacak ve olası sorunların önüne geçecektir.

İŞİ BIRAKMANIN VERGİ DAİRESİNE BİLDİRİLMESİ

İşi bıraktıklarında, mükelleflerin bu hususu  1  ay içerisinde vergi dairesine “İşe Başlama/İşi Bırakma Bildirimi” veya dilekçe ile bildirmeleri gerekmektedir. İşi bırakma dilekçesini www.gib.gov.tr adresinden temin edebilir veya bir Mali Müşavir yardımıyla söz konusu bildirimi Vergi Dairesine verebilirsiniz.

                                                                                                                                             S.M.Mali Müşavir Fatih ÜZÜLMEZ